Milieugroep tegen bouwen in het Stammenderbos door het COA
Samen met een groep omwonenden en het IVN Spaubeek onderzoekt de Milieugroep de mogelijkheden om een nieuwe aantasting van het Stammenderbos te voorkomen. Het gaat om de uitbreiding van de COA-locatie in een rijksmonument, het in 1946 herbouwde Retraitehuis Sint Ignatius in Sweikhuizen waarin al sinds vele jaren ca. 280 asielzoekers gehuisvest zijn. Bouwen tegen Natura 2000 aan is een curieuze optie, zeker gezien de stikstofproblematiek en het feit dat er alternatieve oplossingen zijn.
AZC Sweijkhuizen met de contouren van de tijdelijke woonunits AZC
Een tijdelijke huisvesting van 150 mensen in wooncontainers en daarna het historische retraitehuis verbouwen om daar de 150 extra bewoners te kunnen plaatsen, vinden wij geen goed plan. Dit is wel het voorstel in de motie die door de gemeenteraad van Beekdaelen is aangenomen. Het College B&W wil die motie uitvoeren. De Gemeente Beek gaat hierin mee en is desgevraagd niet van plan op te komen voor de belangen van hun inwoners die door het project worden geraakt. Immers het tegen het AZC aan gelegen buurtschap Oude Kerk valt onder de gemeente Beek terwijl het Stammenderbos en het AZC gelegen zijn in de gemeente Beekdaelen. Ondanks vragen aan het College en de raad van de gemeente Beekdaelen is deze gemeente niet voornemens om de bewoners van Oude Kerk rechtstreeks te informeren. Dat vind men een verantwoordelijkheid van de gemeente Beek en het COA.
De soorten en leefgebieden in het Natura 2000-gebied Geleenbeekdal zijn zeer kwetsbaar voor verstoring door stikstof, geluid, licht en verkeer. Door dit plan gaan deze invloeden fors toenemen. Uit de door de provincie Limburg in februari 2023 gepubliceerde Natuurdoelanalyse N2000 Geleenbeekdal blijkt dat de voor het Stammenderbos karakteristieke Eiken-Haagbeukenbossen en Vochtige Alluviale bossen een te hoge stikstofbelasting hebben voor de instandhouding. Extra stikstof voor deze bossen door middel van toename van verkeer en bouwactiviteiten zijn daarom taboe.
Het uit 1948 stammende parkbos herbergt diverse bijzondere en zelfs monumentale bomen. Voor de wooncontainers zullen meerdere bomen moeten wijken.
Voor de milieugroep is het vanzelfsprekend dat het COA en de gemeente komen met een zorgvuldig onderzoek naar de effecten op natuur, milieu, rust en beleving. Behalve de gemeente zal ook de provincie moeten instemmen door een natuurontheffing te verlenen.
Het COA heeft in december 2022 en februari 2023 informatiebijeenkomsten georganiseerd voor omwonenden en belanghebbenden. Op beide bijeenkomsten is vrijwel hetzelfde gepresenteerd, namelijk de uitgangspunten van de uitbreiding, de locatie en de grootte voorzien van globale schetsen. Op de bijeenkomst van december werd nog gekoerst op het plan om de woonunits in het voorjaar te kunnen plaatsen. In februari kon men echter geen planning meer geven omdat de onderzoeken naar de haalbaarheid nog in volle gang waren.
Indien door de gemeente een omgevingsvergunning wordt verleend is inspraak vereist. De milieugroep, alsmede de omwonenden en het IVN SpauBeek zullen hiervan gebruik maken en om de initiatiefnemers te wijzen op de onwenselijkheid van dit plan. Indien de bezwaren terzijde geschoven worden is een gang naar de rechter niet ondenkbaar.
Aantasting van Natura2000-gebied wordt soms als acceptabel gezien als er een groot maatschappelijk belang is en er geen alternatieven zijn. Dat laatste is hier zeker niet het geval. Zo werd kort geleden de prima locatie op het USAG-terrein in Schinnen gesloten. Ook elders in de gemeente zijn voldoende leegstaande panden waar een COA-locatie geen natuurschade oplevert en de bewoners echt kunnen deelnemen aan de samenleving, in plaats van ver buiten het dorp te worden weggestopt.
In een artikel van het dagblad De Limburger van 10 mei 2023 wordt gewag gemaakt van een brief van het CAO aan de College van Beekdaelen dat de uitbreiding van het AZC vooralsnog niet haalbaar is. Of dit ook zo blijft wachten wij af. Ondertussen blijven wij het proces kritisch volgen.