Verontwaardiging over afbreken springschansen Stammenderbos

Het op onze website en Facebook-pagina plaatsen van het artikel van De Limburger over het verwijderen van de springschansen in het Stammenderbos heeft tot tientallen verontwaardigde reacties geleid. Zonder op alle reacties in te gaan, willen we met dit bericht enkele feiten verduidelijken. 

Allereerst over onze rol in deze handhavingsmaatregel. Drie jaar geleden zijn wij benaderd door een inwoner die zich zorgen maakte over de natuur in het bos omdat er steeds meer paden bijkwamen en werden vergraven. Dit doordat het illegale gebruik door freeriders dat klein begon steeds populairder werd. Daarop hebben wij de provincie gevraagd om hierop te handhaven vanwege de natuurwaarden van het Natura2000-gebied Geleenbeekdal. Het gebruik bleek inderdaad aantoonbaar schadelijk voor de zogenaamde instandhoudingsdoelen.

Daarbij hebben wij zelf aangegeven dat het goed zou zijn om met de gemeente te zoeken naar een alternatieve locatie, wat ook is geprobeerd maar niet direct tot resultaat heeft geleid. De provincie heeft daarna de perceeleigenaar opgedragen om het bos in de oude toestand terug te brengen, wat nu drie jaar nadien is gebeurd.

Vanuit onze missie, de bescherming van de natuur, is dit een succesje, maar wij begrijpen dat het voor de freeriders helemaal geen succes is. De felle reacties zijn dan ook niet vreemd, al gaan sommige erg ver. We hebben besloten om die te verwijderen.

Tot slot is het belangrijk om te weten dat de milieugroep geen enkele rol heeft in het verwijderen van de Amerikaanse vogelkers. Dat is een eigen initiatief van de perceeleigenaar dat niets met het freeriden te maken heeft, zoals wordt uitgelegd in dit artikel van de gemeente Beekdaelen: https://www.beekdaelen.nl/werkzaamheden-stammenderbos. Omdat de struiken met wortel en al worden uitgegraven is het een forse ingreep, maar wel een eenmalige.

Als bestuur hopen wij oprecht dat de freeriders een nieuwe uitdagende plek kunnen vinden, waar ze legaal hun hobby kunnen beoefenen.

Paradijsje voor freerider verdwijnt

De freeriders die met hun mountainbikes door het Stammenderbos bij Sweikhuizen en Spaubeek racen moeten een andere plek zoeken. De hellingbanen die ze hebben aangelegd worden binnenkort afgebroken.

De Limburger – Geertjan Claessens

Vrijdag 23 februari 2024

Het hing al langer in de lucht, maar binnen twee weken gaat het toch echt gebeuren: de sloop van het parcours dat de Loose Riders aanlegden in het Stammenderbos start binnen twee weken. Dat maakt de gemeente Beekdaelen bekend. De eigenaren willen de hellingbanen die de groep van rond de tweehonderd freeriders-mountainbikers hier heeft aangelegd al langer weghalen en nu is er een bedrijf ingehuurd om die klus te klaren. Dat gebeurt volgens de gemeente mede vanwege de bestrijding van de Amerikaanse vogelkers en voor nieuwe bosaanplant. Het werk zou eerder worden uitgevoerd, maar het slechte weer zorgde voor vertraging.

De Loose Riders deden onlangs nog tevergeefs een oproep om een deel van de baan te sparen tot er een andere plek gevonden was. Om de baan de slopen moeten voertuigen over het deel dat de Loose Riders wilden behouden. Opnieuw aanleggen kan niet. Jammer, maar begrijpelijk, zegt Mark Peters, vader van een van de freeriders. „De gemeente kan het niet blijven gedogen. Er liggen klachten van natuurgroepen.” Ook is het de vraag wie verantwoordelijk is als het fout gaat.

De gemeente zegde de Loose Riders toe een andere plek te zoeken. Daarover is bestuurlijk en ambtelijk overleg gaande, maar er is niets concreet. Eerder is gekeken naar Park het Plateau bij Brunssum en vakantiepark Silt dat aan de rand van Schinnen moet komen.

Op beide plekken bleek een parcours voor freeriders lastig te realiseren. „Je hebt daarvoor een beschutte plek en een bepaalde helling nodig om sprongen te kunnen maken”, weet Peters. Een mogelijkheid zou nog de Sibelcogroeve in Heerlen zijn, maar het is erg onzeker of die geschikt is, weet Peters. Het parcours in het Stammenderbos trok vaak tientallen freeriders. Dat ging volgens groenbeschermers ten koste van de natuur.

Bos bij Sweikhuizen gaat op de schop, maar Natuurmonumenten kapt niet overal tegelijk: ‘We willen geen kale vlakte’

Binnenkort start onderhoud in het Stammenderbos, om bomen en planten die hier niet thuishoren te weren. Maar hoe zit het met die andere plaag: de freeriders? De boswachter legt uit tijdens een excursie voor omwonenden.

Dagblad De Limburger – 17 november 2023

Geertjan Claessens

Rond de 25 nieuwsgierigen staan op deze zonnige middag klaar om aan een ‘rondje Stammenderbos’ te beginnen. De meesten wonen in de buurt. Coördinator natuurbeheer Mark Luijten geeft uitleg over de plannen die op stapel staan voor het hellingbos. Dat is met uitlopers ruim 75 hectare groot en ligt tussen Sweikhuizen en Spaubeek.
Hij wil vooral uitleg geven over het onderhoud op de plekken waar nog veel bomen en planten staan die er niet thuishoren. Zoals de Amerikaanse eik, Amerikaanse vogelkers en Japanse duizendknoop. Die exoten verdringen eigen soorten zoals beuken, elzen en essen, waardoor de diversiteit in het gedrang komt.
Dus voert Natuurmonumenten het Programma Natuur uit, om met steun van het Rijk en de provincie de natuur te versterken. Daarvoor moet het bos op de schop. Wekelijks moeten werkers uitrukken om de Japanse duizendknoop uit te roeien. Maar de bomenkap valt meer op. Vorig jaar zijn al rond de vijftig Amerikaanse eiken en veel vogelkersstruiken weggehaald, in januari start een nieuwe ronde.

Vragen

Dat kappen roept vragen op. Een wandelaar wil weten waarom op één plek veel is weggehaald, en niet verspreid door het hele bos. Dat gebeurt ook wel, legt Luijten uit. Maar de kale plek waar de groep nu halt houdt dient als buffer tegen ongewenste soorten. „We kappen niet overal tegelijk, want we willen geen kale vlakte.”
En wat gebeurt er met dat hout?, wil een ander weten. De takken worden geshredderd en dienen als brandstof voor de biomassacentrale. De stammen mag de aannemer verkopen. Zo drukt Natuurmonumenten de kosten, zegt Luijten. Collega-boswachter Paul Wijenberg verzekert: „We kappen niet voor de lol of voor de winst, we verdienen er niets aan. Bosonderhoud kost juist veel geld.”

Crossen

Dat bos is er voor iedereen en wordt druk gebruikt, mede door bezoekers van Biesenhof, Kasteel Terborgh en Gasterie De Bokkereyer. Geen probleem, als iedereen zich aan de regels houdt: op de paden blijven, honden aan de lijn, geen afval dumpen en niet door de bossen crossen. Alsof het is afgesproken, kruist bij de eerste stop een mountainbiker het pad. Ze moppert dat we in de weg staan. „Veel mensen denken dat de paden hier voor moutainbikers zijn, maar dat is niet zo”, zegt Luijten.
De eerste twee wandelaars willen daar vooraf al meer over weten. Want in dit bos maken ze toch overal hellingen om er met fietsen overheen te crossen? Luijten wil er niet veel over zeggen, want het stukje Stammenderbos waar de freeriders-mountainbikers hun halsbrekende toeren uithalen is niet van Natuurmonumenten. Het parcours dat ze aanlegden is al deels onklaar gemaakt door de grondeigenaren.
Natuurmonumenten en de milieugroep Schinnen-Spaubeek uitten eerder zorgen bij de provincie omdat de illegale activiteiten schadelijk kunnen zijn voor de natuur.

Freeriders hebben Kunradersteengroeve in beeld als locatie voor hun stuntbaan: ‘Een goede, tijdelijke optie’

– Voerendaal/Sweikhuizen –

De freeriders die moeten vertrekken uit het Stammenderbos in Sweikhuizen, hebben de Kunradersteengroeve in Voerendaal op het oog als nieuwe thuishaven. Het contact hierover verloopt vooralsnog positief.

Maandag bezochten Victor de Loo en Vince Moonen namens de mountainbikers de groeve aan de Bergseweg. Daar leidde exploitant Bas Vervuurt hen rond en sprak het gezelschap over de mogelijke aanleg van, in ieder geval, één fietsbaan. „Het was een fijne ontmoeting. We hebben hier een positief gevoel bij”, vertelt De Loo. „Het is een goede, tijdelijke optie, die zeker geschikt zal zijn voor de meer gevorderde rijders.”

Soelaas?

De freeriders zijn mountainbikers die met hoge snelheid een parcours afleggen en daarbij duizelingwekkende sprongen maken. Op last van de gemeente Beekdaelen en de provincie Limburg moeten ze vertrekken uit het Stammenderbos, hun huidige thuisbasis. Sinds 2017 zijn ze al met diverse partijen in gesprek om een nieuwe locatie te vinden, tot dusver zonder succes.

Vervuurt en zijn groeve lijken echter soelaas te kunnen bieden. „We zien wel mogelijkheden om op het terrein iets te doen, als we deze groep hiermee kunnen helpen”, zegt de ondernemer. „Hoe precies weten we nu nog niet, maar we zijn er serieus mee bezig.”

Huiswerk

De fietsers zijn in ieder geval met huiswerk opgezadeld: zij gaan nu op papier een conceptbaan intekenen, waarna de twee partijen verder praten. „Overigens staan we ook open voor nog andere locaties”, benadrukt De Loo. „We willen namelijk ook een baan waarop beginners straks terecht kunnen. Dus we focussen niet alleen op deze plek.”

Door Tom Janssen – Dagblad De Limburger

Dinsdag 24 oktober 2023

Milieugroep tegen bouwen in het Stammenderbos door het COA

Samen met een groep omwonenden en het IVN Spaubeek onderzoekt de Milieugroep de mogelijkheden om een nieuwe aantasting van het Stammenderbos te voorkomen. Het gaat om de uitbreiding van de COA-locatie in een rijksmonument, het in 1946 herbouwde Retraitehuis Sint Ignatius in Sweikhuizen waarin al sinds vele jaren ca. 280 asielzoekers gehuisvest zijn. Bouwen tegen Natura 2000 aan is een curieuze optie, zeker gezien de stikstofproblematiek en het feit dat er alternatieve oplossingen zijn.

AZC Sweijkhuizen met de contouren van de tijdelijke woonunits AZC

Een tijdelijke huisvesting van 150 mensen in wooncontainers en daarna het historische retraitehuis verbouwen om daar de 150 extra bewoners te kunnen plaatsen, vinden wij geen goed plan. Dit is wel het voorstel in de motie die door de gemeenteraad van Beekdaelen is aangenomen. Het College B&W wil die motie uitvoeren. De Gemeente Beek gaat hierin mee en is desgevraagd niet van plan op te komen voor de belangen van hun inwoners die door het project worden geraakt. Immers het tegen het AZC aan gelegen buurtschap Oude Kerk valt onder de gemeente Beek terwijl het Stammenderbos en het AZC gelegen zijn in de gemeente Beekdaelen. Ondanks vragen aan het College en de raad van de gemeente Beekdaelen is deze gemeente niet voornemens om de bewoners van Oude Kerk rechtstreeks te informeren. Dat vind men een verantwoordelijkheid van de gemeente Beek en het COA.

De soorten en leefgebieden in het Natura 2000-gebied Geleenbeekdal zijn zeer kwetsbaar voor verstoring door stikstof, geluid, licht en verkeer. Door dit plan gaan deze invloeden fors toenemen. Uit de door de provincie Limburg in februari 2023 gepubliceerde Natuurdoelanalyse N2000 Geleenbeekdal blijkt dat de voor het Stammenderbos karakteristieke Eiken-Haagbeukenbossen en Vochtige Alluviale bossen een te hoge stikstofbelasting hebben voor de instandhouding. Extra stikstof voor deze bossen door middel van toename van verkeer en bouwactiviteiten zijn daarom taboe.

Het uit 1948 stammende parkbos herbergt diverse bijzondere en zelfs monumentale bomen. Voor de wooncontainers zullen meerdere bomen moeten wijken.

Voor de milieugroep is het vanzelfsprekend dat het COA en de gemeente komen met een zorgvuldig onderzoek naar de effecten op natuur, milieu, rust en beleving. Behalve de gemeente zal ook de provincie moeten instemmen door een natuurontheffing te verlenen.

Het COA heeft in december 2022 en februari 2023 informatiebijeenkomsten georganiseerd voor omwonenden en belanghebbenden. Op beide bijeenkomsten is vrijwel hetzelfde gepresenteerd, namelijk de uitgangspunten van de uitbreiding, de locatie en de grootte voorzien van globale schetsen. Op de bijeenkomst van december werd nog gekoerst op het plan om de woonunits in het voorjaar te kunnen plaatsen. In februari kon men echter geen planning meer geven omdat de onderzoeken naar de haalbaarheid nog in volle gang waren.

Indien door de gemeente een omgevingsvergunning wordt verleend is inspraak vereist. De milieugroep, alsmede de omwonenden en het IVN SpauBeek zullen hiervan gebruik maken en om de initiatiefnemers te wijzen op de onwenselijkheid van dit plan. Indien de bezwaren terzijde geschoven worden is een gang naar de rechter niet ondenkbaar.
Aantasting van Natura2000-gebied wordt soms als acceptabel gezien als er een groot maatschappelijk belang is en er geen alternatieven zijn. Dat laatste is hier zeker niet het geval. Zo werd kort geleden de prima locatie op het USAG-terrein in Schinnen gesloten. Ook elders in de gemeente zijn voldoende leegstaande panden waar een COA-locatie geen natuurschade oplevert en de bewoners echt kunnen deelnemen aan de samenleving, in plaats van ver buiten het dorp te worden weggestopt.

In een artikel van het dagblad De Limburger van 10 mei 2023 wordt gewag gemaakt van een brief van het CAO aan de College van Beekdaelen dat de uitbreiding van het AZC vooralsnog niet haalbaar is. Of dit ook zo blijft wachten wij af. Ondertussen blijven wij het proces kritisch volgen.